عکاسی، ثبت ماشینیِ عین به عین واقعیت نیست، بلکه عوامل زیادی مثل ذهنیت عکاس، تکنیک‌ها و مسائل فنی بین عکس نهایی و تصویر واقعی فاصله می‌اندازند. انتخاب فاصله کانونی، عمق میدان، نوردهی و پارامتر‌های دیگر برای یک عکاس مثل انتخاب نوع رگ و قلم‌مو و تاش زدن بر روی بوم برای یک نقاش می‌ماند. عکاسی مانند هر هنر دیگری امکانات زیادی را به عکاس می‌دهد تا بتواند خلاقیت و ذهنیت خود در قالب یک عکس خلق کند. با این تفاسیر مانند هنرهای دیگر، برای عکاس ماهر شدن نیز نیاز به تمرین‌ عکاسی و مشق‌های مستمر است تا بتوان به زیر و بم این هنر تسلط پیدا کرد و امکانات عکاسی را در راستای ذهنیت خود به کار گرفت. در همین راستا در ادامه به چند تمرین یا مشق‌های مختلف عکاسی اشاره شده است که با انجام آن‌ها می‌توان به تسلط بیشتری بر مسائل تکنیکی و فنی عکاسی کودک در آتلیه کودک دست یافت.

۱. یکی از ده‌تا عکاسی انتزاعی از یک سوژه

سعی کنید ۱۰ عکس انتزاعی مختلف از یک سوژه در زاویه‌ها و کادر‌بندی‌های مختلف بگیرید. هر چه سوژه انتخاب شده کوچک‌تر باشد، تمرین سخت‌تری خواهید داشت. اولویت این تمرین انتخاب کادربندی و فرم است و نه خود سوژه‌ای که عکاسی می‌شود. سعی کنید فرم‌های جذابی را از سوژه ثبت کنید که در حالت عادی کمتر به آن توجه می‌شود.

۲. ایجاد محدودیت

برای درک درست‌تر از قابلیت‌های یک دوربین عکاسی می‌توان خیلی از پارامتر‌های عکاسی را محدود کرد و با تأکید بر قابلیت‌‌های دیگر چند مجموعه تمرینی جمع کرد. محدودیت‌ها می‌تواند گزینه‌های زیر باشد: عکاسی با یک لنز پرایم (فاصله کانونی ثابت)

اوراکسپوز یا آندر اکسپوز عکاسی کردن

عکاسی بر روی عدد دیافراگم ثابت

عکاسی بر روی سرعت شاتر ثابت

عکاسی Low Level با نقطه دید از پایین

عکاسی فقط در حالت سیاه و سفید

و …

عکس اوراکسپوز شده و خارج از فوکوس

در هر یک از تمرین‌های بالا بر روی یکی از امکانات عکاسی تمرکز شده است و با انجام هر یک از آن‌ها به صورت جداگانه می‌توان راحت‌تر بر روی هر یک از این قابلیت‌ها تسلط یافت. در مرحله بعدی می‌توان دو یا سه تا از تمرین‌های بالا را با هم ترکیب کرد و خود را بیشتر به چالش کشید. فقط باید توجه داشت که مجموعه‌ای که در هر یک از این تمرین‌ها جمع می‌شود بهتر است که از انسجام فرمی و موضوعی نیز برخوردار باشد.

عکس از فلفل اثر ادوارد وستون

۳. با فیلم نگاتیو عکاسی کنید:

در عکاسی فیلم (آنالوگ) معمولاً عکاسان دقت بیشتری بر روی تنظیم کادربندی و پارامترهای نوردهی دارند چرا که عکس بعد از ثبت شدن قابل رؤیت نیست و باید در تاریک‌خانه ظاهر شود. همین امر باعث می‌شود که عکاس تسلط بیشتری را بر روی کادربندی و تنظیمات نوردهی داشته باشد. برای رسیدن به چنین تسلطی می‌توان چند حلقه فیلم ۱۳۵ برای دوربین‌های آنالوگ ۳۵ میلی‌متری و فیلم ۱۲۰ برای دوربین‌های فیلمی مدیوم‌فرمت گرفت و مدتی با آن‌ها عکاسی کرد. اگر هم دوربین فیلم (آنالوگ) در اختیار ندارید می‌توانید صفحه نمایش دوربین دیجیتال خود را با چسب یا کاغذ بپوشانید و ۲۴ یا ۳۶ فریم از موضوع مورد علاقه خود عکس بگیرید و بعد آن‌ها را مشاهده کنید. با انجام مستمر این تمرین می‌توان بر روی دوربین خود مسلط شد و نیازی به این نباشد که بعد از گرفتن هر عکس به نمایشگر نگاه کرد و خود را با تنظیمات و کلید‌های دوربین سردرگم کرد.

۴. بررسی و تمرین میزان سن

به یک محل خارجی مناسب بروید و سعی کنید که بر روی یکی از موارد زیر تاکید کنید. در تمرین دوم سعی در این بود که به امکانات و قابلیت‌هایی که یک دوربین عکاسی ارائه می‌دهد مسلط شویم. در این تمرین با استفاده از این قابلیت‌ها (مثل تنظیم ایزو، دیافراگم، سرعت شاتر، عمق میدان و فوکوس، فاصله کانونی و …) بر روی یکی از ویژگی‌های عکاسانه صحنه متمرکز شد. این ویژگی‌ها مانند تئاتر یا سینما میزان سن (Mise en Scene) را تشکیل می‌دهد. ویژگی‌های صحنه می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

نور و کیفیت آن

سایه

خطوط

شکل و فرم

بافت و اشکال تکرار شونده (Texture)

رنگ

اندازه عمق

و …

در هر تمرین سعی کنید که بر روی یکی از ویژگی‌های بالا تاکید و عکاسی کنید.

آندراکسپوز کردن بخش‌هایی از کادر و ناکید بر روی سایه‌هاجهت خطوط در عکس‌ها، معنای بصری عکس را می‌تواند تغییر دهد.

تمرین‌‌های بسیار بیشتری را می‌تواند در کتاب‌های عکاسی یا در مجله پیکسل پیدا کنید. ولی داشتن مهارت و خلاقیت در مسائل تکنیکی عکاسی تنها بخشی از ماجرا است. بخش دیگر داشتن خلاقیت در عکاسی کاربردی و دغدغه ذهنی و ایده در عکاسی هنری است. منظور از عکاسی کاربردی، عکاسی تبلیغاتی، صنعتی، مد و از این قبیل است که در آن علاوه بر مهارت باید به خلاقیت و سبکی شخصی دست یافت. در طرف مقابل در عکاسی هنری پای دغدغه هنرمند نیز به میان می‌آید و باید با دست‌یابی به سبکی شخصی، با به کارگیری قابلیت‌های عکاسی، ایده خود را در قالب یک تصویر عکاسانه بازنمایی کند. به عنوان مثال در عکس‌های ناداف کاندار، سبک شخصی این هنرمند (زاویه داد واید، کنتراست نسبتاً کم و ترکیب‌بندی‌هایی نسبتاً یکنواخت) به خدمت بازنمایی دغدغه او در عکس آمده است. بنابراین تمرین‌های بالا زمانی می‌تواند مفید‌تر واقع شود که با مفهومی که در ذهن دارید، دنبال شوند؛ مثلاً اگر موضوع مورد علاقه شما عکاسی خیابانی است و تناسبات بین مردم و محیط شهری، بهتر است که تمرین‌های بالا را در راستای بیان این مفهوم انجام بدهید.